Yumurta Dondurma ve Doğurganlığın Korunması
Kadınlar eğitimlerini tamamlama, ekonomik özgürlüklerini kazanma, uygun ekonomik şartları sağlayabilme, uygun eş istemi, ikinci gebelik için hazır olmama gibi nedenlerle hamile kalmayı ertelemekteler.
Gebe kalabilme şansı en fazla 25 yaş civarlarında iken bu şans 30’lu yaşlara doğru giderek azalmakta, 35 yaşından sonra ise çok belirgin ve anlamlı olarak düşmektedir. 40’lı yaşlarda daha da azalırken 45 yaşında hamile kalabilmek nerede ise imkansız hale gelmektedir. Yaşla birlikte yumurtaların kalitesi azalmakta, kromozomal olarak bozuk yumurtalar üretilmektedir. Bu bozuk yumurtalar ile hamile kalındığında gebelik düşükle veya sakat doğan bebeklerle sonuçlanmaktadır.
Yaşın ilerlemesi ile doğal olarak azalan yumurtalık rezervi haricinde bazı tıbbi sebeplerle genç kadınların yumurtalıklarda yumurta rezervi azalabilir veya yumurtalık dokuları hasar görebilir. Bunlar ailede erken menopoz öyküsü (anne ve kız kardeşte), ailevi meme kanseri öyküsü, endometriozis varlığı, bazı genetik hastalıklar: Turner Sendromu, Frajil-X sendromu, Musküler distrofi , BRCA-1 taşıyıcılığı, sigara, kemoterapi, radyoterapi gibi durumlardır. Bu kadınların yumurta sayıları az olmasına karşın yaşları genç olduğu için yumurtaları kalitelidir. Bu yumurtalar dondurularak saklandığında kadının yaşı ilerlese bile yumurtalar genç olduğu için çözüldüğü zaman uygulanan tüp bebek tedavilerinde hamile kalabilme ve bu hamileliğin sağlıklı doğan bebeklerle sonuçlanma şansları daha fazladır.
Sağlıklı bebeğe kavuşmada kadının ve yumurtalarının yaşı önemli olduğu için kanser tedavileri haricinde kadınların yumurtalarını dondurmalarını ileri yaşlara ertelememelerini öneririm.
Önceleri sadece kanser tedavileri görecek hastalarda yumurta doldurulabilirken Sağlık Bakanlığı 2014 yılında yayınladığı yönetmelik ile yumurta rezervi az olan kadınların evli, bekar fark etmeksizin yumurtalık dokusu ve yumurtalarının dondurularak saklanabilmesi için yasal düzenlemeleri yaptı. Bu yönetmeliğe göre kemoterapi ve radyoterapi gibi yumurtalık hücrelerine zarar veren tedaviler öncesinde, üreme fonksiyonlarının kaybedilmesine yol açacak olan ameliyatlar (yumurtalıkların alınması gibi operasyonlar) öncesinde veya düşük yumurtalık rezervi olup henüz doğurmamış veya aile öyküsünde erken menopoz hikâyesinin üç uzman tabipten oluşan sağlık kurulu raporu ile belgelendirilmesi durumunda kadınlarda yumurtalık dokusu ve yumurtaların doldurulabilmesi mümkün.
Yumurta Dondurma İşlemi Nasıl Yapılır?
Adetin 2. Günü yumurta geliştirici ilaçlara başlanıyor, yaklaşık 10 – 12 gün kadar süren bu süreç sonunda yumurtalar vajinal ultrason ile toplanıp laboratuarda vitrifikasyon denilen hızlı dondurma yöntemi ile dondurularak -196 derecede sıvı azot tanklarında 5 yıla kadar saklanabiliyor. Daha uzun süre saklama ise Bakanlık onayı ile gerçekleşmekte. Gebelik istendiği zaman bu yumurtalar çözülerek tüp bebek işlemleri uygulanıyor.